DHAMBAALO

:والسنن التابعة للفرائض سبع عشرة ركعة

(والسنن) Sunnooyinka (التابعة) ee raacsan (للفرائض) waajib baadka raacsan (سبع عشرة ركعة) waa 17 rakcad dood.

Yacni wuxuu ka wadaa sunnooyinka raatibada ah ee ama salaadaha waajibka ah ka horeeya ama ka dambeeya, haa kuwaas ayaa la yiraahdaa

• [التوابع] ama
• [الرواتب] baa la dhahaa.

Waa 17 rakcad dood:

(ركعتا الفجر)

(ركعتا الفجر) Salaadda subax rakcada ka horeysa, waa laba rakcad dood.

(وأربع قبل الظهر وركعتان بعده)

(وأربع) iyo afar rakcad dood oo (قبل الظهر) duhurka ka horeeya (وركعتان) iyo laba rakcad dood, oo (بعده) duhurka ka dambeeya.

Duhur ka dambeeya sow kuma dhihin?

Afar na waad ka dhigi kartaa duhur gadaashiisa.

Xadiiska Nabigaﷺ waa kii ahaa:

‘’Afar duhurka ka horeysa iyo afar ka dambeysa. Ruuxii ilaaliyo oo xifdiya jannada ayuu galaa.’’

Iyadana waa banaan tahay.

(وأربع قبل العصر)

(وأربع) iyo afar rakcad dood oo (قبل العصر) casarka ka horeeya.

Iyadana waxaa tilmaam maya xadiis kii Ibnu Cumar (rc) oo Nabiga yiri:

‘’Allah ha u naxariisto ruuxii salaadda casar ka hor afar tukaday,’’

Iyadana waa sugan yahay.

[Cala saxiix] salaada casar kadibna waa la tukan karaa, mad-habka kama hadlaayo, laakiin iyadana waa la tukan karaa oo laba rakcad dood waad tukan kartaa. Nabigaﷺ waa tukan jiray.

(وأربع) iyo afar rakcad dood oo (قبل العصر) casarka ka horeeya.

(وركعتان بعد المغرب)

(وركعتان) iyo laba rakcad dood (بعد المغرب) maghribka gadaashiisa ah.

Maghribka gadaashiisa laba rakcadood waaye, iyagana waa (mu’akad), kahor tii inaad laba rakcadood tukato na waa banaan tahay (qof kii doono).

(وثلاث بعد العشاء يوتر بواحدة منهن)

(وثلاث) iyo saddex (بعد العشاء) cishaha gadaashiisa ah (يوتر) saddex daa rakcadood uu ku witri naayo (بواحدة) mid oo (منهن) saddexda kamid ah.

Saddexda mid kamid ah waa witir kii oo waa rakcadii tirada is dheer ka dhigaysay salaadda habeenka. Tayyib tira is dheer ee witirka ka dhigaysay waaye.

Intaasi wuxuu inooga dhigay, waa salaadaha rawaatibta ah laakiin (mulaaxada) jirta baa waxay tahay, halkaan rakcad ee uu cishaha raaciyay raatiba ma aha, sooma aha?

Maxay tahay?

Waa witirka.

Witir kuna sida qaalibka ah wuxuu raacsan yahay salaatu leyl ku buu raacsan yahay, haa ileyn waxa weeyaan waa cishaha iyo laba diisa rakcadood ee raacsan waa salaaddii faradka iyo raatiba deedii waaye waa is raacsan yihiin iyagu, markaa labadaa tukato kadib ayaa hal rakcado oo witir aad tukan kartaa ama saddex witir ah ama shan ama todoba, adiga ama dib ka dhigo ama waqtigaa ka dhiga waa salaatu leyl iyo witir keedii marka, dib buu na ka keeni doonnaa salaatu leylka oo markaa tilmaami doonnaa.

Hal rakcad iney tahay xadiiska Muslim baa ku tusaayo…

‘’ لقول النبي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: (الْوِتْرُ رَكْعَةٌ مِنْ آخِرِ اللَّيْلِ) رواه مسلم ‘’

Witirku waa hal rakcad ah, isaga ayaa u yar, hal rakcad baa u yar, 3, 5, 7, 9, 11.

:وثلاث نوافل مؤكدات

(وثلاث نوافل) Saddex sunno [saddex salaaddood oo sunnooyin ah iyagana] (مؤكدات) waa kuwa la adkeeyay.

Saddex salaaddood oo sunno oo iyagana ad adag baa jira oo sunno nimad koodu adag yahay.